In iedere taaluiting zingt een gedachte.

Elke gedachte speelt met de taal.

Je hebt een tekst geschreven en je wilt er van af zijn, het schrijven van teksten. Je lichaam wil het ook. Je rug doet zeer. Je hebt geen zitvlees meer. Dat zoeken naar de juiste woorden heeft nu wel lang genoeg geduurd. Je hebt een halve dag besteed aan wat een eenvoudig stukje moest worden.

Helaas kun je de tijd niet dwingen. Je schijnt ook niet in staat te zijn – althans niet vandaag – om je wil op te leggen aan de zinnen. Je leest je werk nog eens na en je weet dat er iets aan schort. De tekst heeft het niet. Je voelt het, je hoort het, het stukje kraakt in z’n voegen. Jammer maar waar: er loopt iets niet.

De tegenzin die je bekruipt en andere emoties, omdat het schrijven maar niet wil lukken, zijn slechte raadgevers. Haast biedt niet de juiste spanning om het werk naar tevredenheid te voltooien. Waar een wil is, kan toch de mogelijkheid ontbreken om er iets moois van te maken.

Misschien is het dan tijd om de zaak uit handen te geven. Wellicht dat een ander, met meer schrijfervaring, je kan ondersteunen. Laat niet alle hoop varen, maar zoek op het juiste moment de juiste persoon om jou te helpen.

Ik houd van taal en ik weet er iets van.

Wat ik kan: Schrijven, vertalen, redigeren. Iets leesbaars creëren en dat ook publiceren. Nasynchronisatie en voice-over werk. Ik houd van taal en ik weet er iets van. Ik doe er iets mee omdat ik wat kan. Ik wek een tekst tot leven. Ik geef een film mijn klank. Ik acteer met mijn stem. Ik corrigeer met mijn pen. Ziedaar de dingen waar ik goed in ben.

Taal is niets anders dan herleiding.

De herleiding van gedachten tot hun simpelste vorm.

Het is alleen niet altijd makkelijk om die juiste vorm te vinden. Als de woorden op hun plaats vallen komt een tekst vaak verrassend eenvoudig over. Maar zo ogenschijnlijk simpel als het resultaat ook schijnt, zo moeizaam is de zoektocht naar de juiste woorden. Al was het alleen maar om de vele mogelijkheden die de taal biedt. De keuze is reuze. Je kunt letterlijk alle kanten op wat stijl en woordgebruik betreft. Hoe moet je kiezen uit zoveel varianten?

Taal is, zeg maar, ook echt mijn ding, mevrouw Cornelisse. Met meneer Van Dale – die over de ‘bewerkingsvolgorde in wiskundige expressies’ schijnt te gaan – heb ik minder. Terwijl de Dikke Van Dale zo’n beetje mijn bijbel is. Ik noem mij Taaljongen. Ik wacht op antwoord.

Daarnaast kan taal ook technisch complex zijn. Ken je alle grammaticaregels om foutloos te schrijven? Weet je voldoende van syntaxis, semantiek en interpunctie? Vergeleken met de taal is zelfs de computer een eenvoudig dingetje. Niet verwonderlijk dus dat er fouten worden gemaakt bij het gebruik van dat ingewikkelde instrument.

De taal leeft van haar fouten.

De wetten, de regels en de normen van de taal worden constant overschreden. Je zou kunnen zeggen dat taal springlevend is, juist door die afwijkingen. Dat taal dus leeft van haar fouten. Sommige onvolmaaktheden in het gebruik van taal worden met de tijd inderdaad als welkome veranderingen gezien. Andere groeien uit tot regelrechte taalkwesties waarover lang wordt gesteggeld.

Laten we niet te lang steggelen maar iets moois creëren volgens de bestaande regels en binnen de beschikbare mogelijkheden.

MIJN MISSIE

Geen tekst is heilig, geen schrijfsel van een sterveling onvatbaar voor verbetering. Er zijn, bij mijn weten, geen bovennatuurlijke bijdragen bekend aan onze schriftcultuur. Geen woordbrouwsels die het bestaan bevestigen van iets anders dan een mensenbrein (met al z’n beperkingen). Ik zou het dus druk kunnen hebben als taaljongen.

Mijn taalinspectie begint met tekstcorrectie. Ik houd mijn pen in de aanslag voor een grondige spelling- en grammaticacontrole. Alsof uw werk daarna niet rood genoeg ziet, volgt de zinscheiding. De één zegt interpunctie, de ander punctuatie; de bedoeling is dat leestekens op de goede plek belanden.

De grootste zege behaal ik, in de regel, op de zinsbouw. Hoe zit het met de cohesie van uw stuk, dat wil zeggen: met de syntactische samenhang van de zinnen? Ik heb een hekel aan wetenschappelijke begrippen, maar loop teksten wel na met oudacademische kennis van ‘fonologie, fonetiek, morfologie, semantiek en pragmatiek’.

Tot zover de grammaticale kant van de zaak. Er bestaat ook nog zoiets als ‘lexicale cohesie’. Bent u er nog? Ik zwijg van ‘tekstlinguïstiek’ maar doe er stiekem mijn voordeel mee. Binnen de toegepaste taalkunde zijn er ‘tekstologen’ die zich openlijk toeleggen op het analyseren van teksten ‘op zinsoverstijgend niveau’. Die gaan – al het ooit geleerde moet er even uit – ‘transfrastisch’ te werk.

Ik probeer uw schepping alleen maar fantastisch te maken. Wat uw tekst van een niet-tekst onderscheidt, heet, met weer een ander weerzinwekkend woord, ‘tekstualiteit’. We hebben het nog niet gehad over de ‘coherentie’ van uw zinnen. De lezer (of luisteraar) moet uw ‘concept’ als een inhoudelijke samenhang ervaren. Voorbeeld: ‘Wat een rotstudie! Ik blijf thuis vandaag.’

Op de letterenfaculteit vlogen er, in dit verband, nog begrippen rond als ‘endoforen en exoforen, connectoren, coreferentie, thematische progressie, herhaling van lexemen, lexeemvariatie en/of isotopie’. Niet gevreesd. Gelukkig (voor u en voor mij) ben ik tijdig gesjeesd. Om praktische taalhulp te bieden. Taaladvies aan mensen die elkaar willen bereiken en begrijpen, niet imponeren.

Taaljongen houdt het simpel. Ik doe aan redactie. Ik redigeer en ik vertaal. Ik schrijf en herschrijf. Reclame, brieven, emails, webcontent, journalistieke kopij, SEO-teksten, you name it [sic]. Wellicht loopt u vast in uw poging iets pakkends te schrijven. Dan zeg ik: trek mij aan mijn mouw. Schiet mij aan. Of liever: neem mij in de arm.

Zit u in een creatieve impasse? Ik maak een punt van uw verplichte pauze. Ik zet mijn puntjes op uw i’s. Ik werk uw woorden bij naar de letter en de geest van wat u wilde zeggen. Of misschien was u sowieso van plan om, wat betreft dat schrijven, alles aan een schrijver over te laten. Dat is verstandig. Daar worden we beiden beter van.